Từng được xem là biểu tượng về vui chơi giải trí, gắn liền với đời sống tinh thần của người dân TP Đà Nẵng, nhưng trong một thời gian dài Công viên 29-3 dần dần xuống cấp và thiếu sức hút trong bối cảnh các khu vui chơi xã hội hóa liên tục ra đời. Trước nguy cơ bị “bỏ đói” về cơ sở hạ tầng, dịch vụ giải trí để đáp ứng nhu cầu của người  dân, UBND TP Đà Nẵng đã chính thức có chủ trương chuyển Công viên từ Sở Xây dựng về cho UBND Q. Thanh Khê quản lý, kêu gọi đầu tư và khai thác.

Mọi thứ đổi thay, công viên vẫn cũ

Năm ngay giữa lòng đô thị Đà Nẵng, Công viên 29-3 được mệnh danh là “lá phổi xanh”, từng có những lợi thế về diện tích đất, cây xanh, hồ nước và là công viên đúng nghĩa duy nhất của thành phố trong thời điểm hiện tại. Đây là công trình phúc lợi công cộng có ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống của người dân. Không chỉ phục vụ nhu cầu nghỉ ngơi, thư giãn của người dân thành phố và du khách mà còn là địa điểm tổ chức các sự kiện, các hoạt động văn hóa nghệ thuật. 

Trước đây, Công viên 29-3 có diện tích 188.217m2 (tính cả mặt đất và mặt nước). Trong phần diện tích mặt đất thì đa phần là đất trồng cây xanh, tiếp đó đến diện tích giao thông và sau cùng mới đến diện tích đất bố trí các hạng mục công trình và điểm vui chơi giải trí. Vào năm 2015, UBND TP Đà Nẵng đã có chủ trương lập quy hoạch điều chỉnh mở rộng ranh giới Công viên  từ 188.217m2 lên thêm gần 6.000m2 ở hai phía đường Điện Biên Phủ và Nguyễn Tri Phương. Tuy nhiên cho đến nay việc mở rộng này vẫn chưa được thực hiện mà ngược lại phải cắt bớt một phần để phục vụ dự án hầm chui Điện Biên Phủ - Nguyễn Tri Phương. Theo thời gian, nhu cầu về đời sống tinh thần của người dân ngày càng cao nhưng Công viên 29-3 như một tấm áo ngày càng cũ. Hồ nước với diện tích  107.656m2 ngày càng có dấu hiệu ô nhiễm, vườn thú đơn điệu về chủng loại ngày càng già nua và hao hụt về số lượng, dịch vụ vui chơi giải trí vừa nghèo nàn, vừa cũ kỹ....

 Ông Nguyễn Văn Thành- người dân trú P. Thạc Gián (Q. Thanh Khê) cho biết: “Tôi sống gần công viên gần 30 năm rồi và chứng kiến thiết chế văn hóa quan trọng này ngày càng xuống cấp. Cây cối, bóng mát thì thưa dần, nước thì ô nhiễm, bốc mùi, dịch vụ vui chơi giải trí thì nghèo nàn, lạc hậu. Công viên từng là biểu tượng của thành phố nhưng giờ như tấm áo vừa chật chội, vừa cũ kỹ”.

Dù mang tiếng là công viên trung tâm của thành phố nhưng hàng năm, số hoạt động vui chơi giải trí, văn hóa văn nghệ phục vụ đời sống tinh thần của người dân chỉ có thể đếm trên đầu ngón tay. Ngoài một vài cuộc thi nhỏ mang tính hội nhóm, địa phương thì trong những năm qua, Công viên 29-3 chỉ tổ chức sự kiện Hội Hoa Xuân vào dịp Tết, một vài hội chợ nhỏ, vài phiên chợ hàng Việt Nam do các doanh nghiệp tổ chức. Thậm chí vào mỗi dịp Tết, đi kèm với một vài dịch vụ vui chơi có thưởng, tại đây còn diễn ra hiện tượng cờ bạc trá hình. “Để đưa con vào các công viên do doanh nghiệp đầu tư, các khu điểm du lịch, trung tâm thương mại lớn thì rất tốn kém, người dân có thu nhập trung bình rất xót tiền. Còn vào Công viên 29-3 cùng lắm mua vé xếp hàng chơi tàu lượn, lái ô-tô điện vài phút rồi về. Công viên mà chỉ dùng để đi dạo thì phí quá. Nhà tôi ở gần nhưng cũng lâu lắm rồi không vào công viên”, chị Nguyễn Thị Bình, một người dân P. Tân Chính (Q. Thanh Khê) nói.

Làm mới bằng cách nào?

Các chuyên gia về quy hoạch đô thị cho rằng, xét theo các tiêu chuẩn của một không gian công cộng phục vụ nhu cầu người dân, Công viên 29-3 vẫn chưa phải là công viên chính của thành phố. Việc đầu tư, đổi mới, thậm chí thay đổi cách thức quản lý với mục đích phục vụ tốt hơn nhu cầu chính đáng của người dân là nhiệm vụ cần thiết. Không gian công viên là nơi diễn ra các sinh hoạt cộng đồng, giải trí của người dân để đáp ứng cho nhu cầu giao tiếp xã hội cũng như tái tạo sức lao động, tinh thần, môi trường sống của cư dân đô thị. Tại nhiều nước trên thế giới, xu thế xã hội hóa công viên đã mang lại thành công với tiêu chí đảm bảo hài hòa quyền lợi của nhà đầu tư và cộng đồng. Các hoạt động mang tính dịch vụ, thương mại là nhu cầu tăng thêm sau khi người dân được hưởng những lợi ích cốt lõi.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Thanh Xuân - Phó Chủ tịch UBND Q. Thanh Khê cho biết, ngay sau khi UBND TP Đà Nẵng có  chủ trương bàn giao Công viên 29-3 về cho quận quản lý, khai thác, ngành chức năng địa phương đã nhanh chóng tiếp quản và bắt đầu các nhiệm vụ mang lại một bộ mặt mới, sinh khí mới cho thiết chế văn hóa quan trọng này. “Nhiệm vụ đầu tiên sau khi tiếp quản là chúng tôi đã tổ chức tốt Hội Hoa Xuân với 2 thành công: một là nguồn thu bù được cho chi phí, hai là chấm dứt được các hoạt động cờ bạc trá hình dịp Tết. Dù rất bỡ ngỡ nhưng địa phương đang bắt đầu những công việc quan trọng để thay đổi bộ mặt công viên lớn nhất thành phố”, ông Xuân cho hay. Cũng theo ông Xuân, nhiệm vụ quan trọng nhất để thay áo mới cho Công viên 29-3 chính là cải tạo lại các hạng mục như nạo vét hồ, làm hệ thống thoát nước xung quanh, xây bờ kè, rào chắn, đầu tư cơ sở hạ tầng trước khi kêu gọi các nhà đầu tư làm đa dạng dịch vụ vui chơi giải trí trong công viên. Ngay trong năm 2018, UBND thành phố sẽ bố trí 10 tỷ đồng cho quận phối hợp với Cty Công viên cây xanh trang trải công tác quản lý, vận hành trong thời gian đầu chuyển giao. “Về lâu dài, chúng tôi sẽ xin chủ trương quy hoạch lại công viên theo hướng hiện đại hơn, bài bản hơn. Ngoài việc đáp ứng được những tiêu chí cơ bản của một công viên, phục vụ tốt cho người dân thì nhất thiết phải xã hội hóa, kêu gọi đầu tư để đa dạng hóa dịch vụ. Công năng chính là phục vụ, sau đó mới tính đến yếu tố thương mại của một công viên mở”, ông Xuân cho biết.

Công Khanh